Η ΚΩΜΩΔΙΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ Ή Ο ΜΑΚΑΡΙΤΗΣ ΜΑΥΣΩΛΟΣ

Επηρεασμένος βαθιά από τα προσωπικά του βιώματα, ο Γρηγόριος Ξενόπουλος γράφει την Κωμωδία του θανάτου ή Ο μακαρίτης Μαύσωλος γύρω στα 1899. Η ρεαλιστική του γραφή και η αφιλτράριστη δημοτική γλώσσα αποτελούν σημαντική καινοτομία για τα δεδομένα της εποχής, αφού στόχος του συγγραφέα, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, είναι να «ζωγραφίσει την κοινωνίαν οποία είνε και όχι οποία πρέπει να είνε».
Στο έργο, ο θάνατος του Μαύσωλου αποτελεί το έναυσμα για την ανατροπή των ισορροπιών μέσα στην οικογένεια, αφού τα ηνία αναλαμβάνει η αυταρχική σύζυγος του Μαύσωλου, Κλεοπάτρα. Η τεθλιμμένη χήρα ανοίγει πόλεμο στον υποψήφιο γαμπρό της, Νίκο, ο οποίος δεν διστάζει να σατιρίσει τις υπερβολικές εκδηλώσεις πένθους και υπέρμετρης θλίψης. Οι αντιπαραθέσεις μεταξύ των δύο γίνονται όλο και πιο έντονες, καθώς η Κλεοπάτρα φαίνεται να έχει άλλα σχέδια για την κόρη της. Και όλοι περιμένουμε να δούμε ποιος θα έχει τον τελευταίο λόγο: η υποκρισία και η υπερβολή ή η ειλικρίνεια και το μέτρο...

 (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)